فتنهگران با فضاسازی گسترده، بهرهگیری از غلیان احساسات و هیجان ملتهب مردمی و سوار شدن بر این موج به دنبال صید ماهی مقصود خود و زمینگیر کردن نظام و در نهایت در مرحله اول تحمیل خواستههای نامشروع خویش و در صورت عقبنشینی نظام طرح سایر خواستههای خود بودند، اما موج مردمی حامی نظام که در قالب بسیج و تشکلهای مردمی، پیوند عمیق و وثیقی با بدنه ملت دارد توانست با حضور «به موقع و به اندازه» موج اجتماعی فتنه را مهار کرده و با تزریق بصیرت و بینش به درون جامعه، افکار غافل و اذهان خفته را بیدار کند. این حرکت بسیج دریای متلاطم و مواج از انسانهای بصیر، آگاه و نافذ را در مقابل فتنه آرایش داد که نقطه اوج آن در حماسه 9 دی بود. در آستانه این حماسه عظیم در گفتوگویی با جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران به کالبدشکافی نقش و جایگاه بسیج در مهار این فتنه عمیق دشمن، تغییرات ساختاری در سپاه و بسیج و کارکردهای بسیج در جامعه امروز و... پرداختهایم. در این گفتوگو سردار حسین سلامی همچنین به شبهاتی که پیرامون نیروی عظیم انقلابی و مردمی سپاه مطرح است، پاسخ داده است. همچنین، سردار سلامی در این مصاحبه نقطهنظراتشان را پیرامون روزنامه «جوان» هم بیان داشتهاند که در پایان مصاحبه تقدیم میشود.
پس از انتخابات سال 88 شبههای در جامعه ما مطرح شد که بسیج و سپاه به نحوی در مهندسی انتخابات نقش داشتهاند. ارزیابی شما در این زمینه چیست؟ اینها گزارههایی است که دشمن گاهی با هدف و گاهی بیهدف در محیط اجتماعی کشور رها میکند که البته ناشی از عدم شناخت صحیح دشمن از ظرفیتهای سیاسی، اجتماعی و درونی جامعه ماست. در جامعهای که بعد از 31 سال تمام نهادهای قانونی آن شکل کاملاً حقیقی و حقوقی به خود گرفته و تجربیات زیادی در عرصههای سیاسی و اجتماعی کسب کرده است، هر نهاد وظایف خود را به خوبی و با دقت انجام میدهد و اجازه مداخله سایر سیستمها را در حوزه عمل خود نمیدهد. یک جامعه ساختار یافته، مدیریتپذیر و مدیریت شده، سیستمی که در آن تمام نهادها از رهبری معظم انقلاب تا مردم و مسئولان تلاش میکنند پاکیزگی، آراستگی و زینت زیبای جامعهمان را به عنوان یک الگوی جهانی نشان دهند، هیچگاه از ارزشها عدول نمیکند و اغتشاش سیاسی ایجاد نمیکند. طرح چنین موضوعی منطقی نیست بنابراین سپاه و بسیج هیچگونه دخالتی در انتخابات نداشته و نخواهد داشت و هرگز چنین دخالت هایی با وجود قانون، هدایت و مدیریت رهبری عظیمالشأن انقلاب و حساسیتهای معظمله وانقیاد سپاه و بسیج عملاً و ابداً ممکن نیست. هیچکس هم نمیتواند برای اینگونه شایعات مصداقی پیدا کند. بیشتر یکسری گزارههای مبهم و عملیات روانی برای مخدوش کردن چهره جامعه ما و اهانت به آگاهی و شعور اجتماعی مردم ماست. چطور ممکن است سپاه و بسیج چنین عمل کرده و 80درصد مردم در انتخابات شرکت کنند. 40 میلیون نفر بیایند و در محیط آلوده انتخاباتی رأی بدهند، امکان ندارد. مردم ما به درجهای از شعور و آگاهی رسیدند که اگر آلودگی در سیستم سیاسی ببینند عکسالعمل نشان میدهند. پس آن چیز که دشمن تبلیغ میکند کاملاً برخلاف حقایقی است که در جامعه ما جریان دارد. مردم نیز این را تشخیص دادهاند، چون دشمن ذاتاً بدخواه جامعه ماست و نمیتواند این موفقیتهای خیرهکننده را در انتخابات توجیه کند، به دنبال تخریب آن میرود. مردم میدانند که سپاه حافظ دستاوردهای انقلاب است، متصل به ولایت است، معتقد به رعایت حدود و مرزهای قانونی است. کشور ما قانونمند و ساختار یافته است. آیا نظامی که در مقابل هیبتهای ظاهری و امپراتوریهای بزرگ ایستادگی کرده و در درون خودش نیز چنین اعتمادی را ایجاد کرده است، خودش نمیآید اعتبار ملی و بینالمللی را که به سختی به دست آورده است، مخدوش کند.
مقام معظم رهبری در سفر قم فرمودند بسیج در فتنه نمره قبولی گرفت،ارزیابی شما از نقش بسیج در مهار فتنه 88 چیست؟ در جریان رخدادها و وقایع پس از انتخابات سال 88، رهبران و سران فتنه با بهرهگیری از فضای احساسی و فضای اجتماعی دوقطبی شکل گرفته در انتخابات، بعد از ناکامی در این امر، آن رقابت سیاسی را به یک نزاع سیاسی تغییر دادند. این جریان احساس کرد هنگامی که انگیزههای داخلی و خارجی با هم متصل شوند میتواند یک شوک جدی را به نظام واردکند، از امواج مردمی انقلاب عبور کند و نظام را با چالشهای اساسی روبهرو کند. اما ظرفیتهای درونی انقلاب و نظام ما یک ظرفیت عظیم مردمی و بیانتهاست که همواره قدرتهای بزرگ غربی و دشمنان داخلی را به دلیل اشتباه در محاسبه و عدم درک ظرفیتهای نهفته در درون جامعه انقلاب اسلامی ایران به شکست کشانده است. از ابتدای پیروزی انقلاب تا به امروز از امواج تجزیهطلبانه ضدانقلاب در مناطق مرزی، مداخله مستقیم امریکا برای آزاد کردن گروگانها تا تحریم اقتصادی اولیه، تحمیل جنگ خارجی، گسترش تحریمها و تهاجم فرهنگی همواره دشمن با یک اشتباه بزرگ در محاسبههایش مواجه شده است. آنها با معیارهای ظاهری قدرت و شاخصهای خودشان قدرت انقلاب و جامعه ما را اندازهگیری کرده و رفتار ما را تخمین زدهاند. در صورتی که ظرفیتهای پنهان و نهفته جامعه ما بسیار وسیعتر از این حرفهاست. در مقابل پدیده فتنه نیز مهمترین عنصری بود که موجب مهار و میرا کردن این حرکت و تبدیل این موج سیاسی به یک موج مرده سیاسی شد. رهبری حکیمانه رهبر عظیمالشأن انقلاب اسلامی بود که با تولید مفاهیم متعالی با شناساندن دقیق جبهه حق، با عریان کردن جریان باطل و بیرون آوردن جامعه از غبار ابهام فضای سیاسی و اجتماعی، توانستند دقیقاً چهره حق را از باطل تمایز دهند. این معیارهایی که حضرت آقا تولید کردند و آن تشخیص سیاسی درست را ایجاد کردند و زمینه را برای تفکیک و تمایز مناسب بین جبهه حق و باطل ایجاد کردند، باعث شد تا آن ظرفیتها و پتانسیلها که در درون جامعه ما وجود دارد با نگاه به امتداد افق ولایت، انتهای جبهه دشمن و هدفهای غایی آنها را دریابند.
نقش آفرینی بسیج دارای چه ویژگیها و ابعادی بود که توانست مؤثر و نتیجه بخش باشد ؟ نقش بسیج در فتنه همان عمل بهنگام و به اندازه بود یعنی پاسخهای زمانی بسیج به فتنه بسیار سریع و دقیق بود. در کنار سایر نهادهای انتظامی و امنیتی که عمل میکردند و مسئولیتهای قانونی و ذاتی خود را انجام میدادند، بسیج توانست با استفاده از جوششهای مردمی، تبدیل به قوه محرکهای بشود که بصیرت نافذ ولایت را درون جامعه تکثیر کند. در واقع این دیدگاهها را در سطح جامعه انبساط داد و یک موج قدرت اجتماعی ساخت. بسیج ظرفیتهای مردمی نظام را در مقابل فتنه آرایش داد و یک صورتبندی فشرده و قدرتمند از یک جریان اجتماعی ایجاد کرد که این جریان شبیه به دریا بود؛ دریایی متلاطم و مواج از انسانهای بصیر، آگاه، نافذ و اهل عمل که به سرعت توانست دامنههای این موج اغتشاش اجتماعی را مهار کند، یعنی غلبه اجتماعی ایجاد کرد. هنگامی که روشنگریها شروع شد آن بخش از جامعه که بر اثر فضای احساسی به موج فتنه پیوسته بودند، تشخیص دادند این اعتراضات و اغتشاشات نه در چارچوب نظام بلکه نبردی است برای شکستن پایههای نظام؛ ریزشهای عظیم جریان اجتماعی فتنه به وجود آمد. افرادی که گمان میکردند اعتراضشان در درون نظام است، ناگاه متوجه شدند که این جریان آبشخوری فراتر از جامعه ما دارد و از طرف دشمن خارجی هدایت میشود. ریزشها شروع شد و به تدریج موج فتنه کوچک و کوچکتر شد تا به یک موج ضعیف و میرا تبدیل شد. مجموعه روشنگریها که به خصوص رهبر عظیمالشأن انقلاب انجام دادند، تحمل و بردباری ایشان و اوج آن مظلومیتها به اضافه بصیرت و دیدگاه نافذ جامعه ما، به خصوص بسیجیان که پیشتاز بودند و فقط به راهپیمایی اکتفا نکردند بلکه در عرصه عمل حضور پیدا کردند، فتنه را مهار کرد.
در سالهای اخیر با ایجاد تغییرات در سپاه و اجرای طرح تحول وتعالی ، این شائبه مطرح شده است که حمایت سپاه از بسیج کمرنگ شده است. نظر شما در این مورد چیست؟ برعکس، نقطه اصلی تغییرات و تحول سپاه در بعد ساختاری برای تقویت بسیج بوده است. سپاه با نگرش به تغییرات جهانی، تحول ساختاری در خودش ایجاد کرد. امروز شکلگیری سپاههای استانی موجب شده است که تمام ظرفیتهای سپاه که قبلاً در بین خطکشیها و مرزبندیهای سازمانی از هم جدا افتاده بود، خاصیت همافزایی در حمایت از بسیج پیدا کند. امروز بسیجیان به سادگی در درون شهرها و استانها از ظرفیتهای سپاه در آن استان استفاده میکنند، چون وحدت فرماندهی ایجاد شده است، پس طرح تحول و تعالی سپاه در جهت تقویت بسیج بوده و میبینیم که بسیج هر روز بالندهتر شده و در سطح جهانی شگفتی آفریده و یک نهاد جهانی شده است. در ادامه نیز سپاه تمام ظرفیت خود را برای توسعه این نهاد قرار خواهد داد.
آیا با تبدیل نیروی مقاومت بسیج به سازمان بسیج و همچنین فرهنگیتر شدن آن، رویکرد نظامی بسیج تضعیف نشده است؟ خیر، رویکرد نظامی بسیج امکان ندارد تضعیف شود؛ چراکه عرصه نظامی تهییجکننده جوانان بسیجی است و جذب هیجانات و انرژی متراکم آنها در این عرصه تجلی مییابد. دشمن خارجی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی همواره کشور ما را به عملیات نظامی تهدید کرده است، بنابراین رویکرد نظامی یک عرصه حقیقی و دائمی برای بسیج است. اکنون بسیج با درک این مفهوم که دشمن تلاش میکند با حمله به سرمایهها و ذخایر فرهنگی و اعتقادی ما بنیادهای اصلی، ارکان و ستونهای مقاومت ملی ما را درهم بشکند، تحول خود را در راستای مقابله با چنین تهدیدی طراحی کرده است.
امروز بسیج برای خود چه رسالت ها و آرمانهایی قائل است ؟ امروز بسیج با سلاح عقیده، بصیرت، اخلاص، ایمان و نگرش عمیق، مسئولیتها و مأموریتهای خود را انجام میدهد. در دوران هشت سال دفاع مقدس بسیجیان پشت سر ولیفقیه ایستادند و لبیکگویان وفاداری، شهادتطلبی و نفوذناپذیری خود را نشان دادند. پس از جنگ تحمیلی چون دیگر عرصه نظامی نداشتیم، عرصههای دیگر فرصت ظهور، رشد و تقویت پیدا کردند. سازمان بسیج چون مشغلههای اجراییاش کمتر شد، سطوح راهبردی و سیاستگذاری آن بالاتر رفت.
مهمترین خصوصیت وکار کرد بسیج در جامعه امروز چیست؟ هنر اصلی بسیج مصونیتسازی است. مصونیتبخشی به محیط اجتماعی، سیاسی، اخلاقی و فرهنگی جامعه و نجات دادن جامعه از آسیبها. الحمدالله امروز بسیج تجربیات بزرگی دارد، بزرگترین تجربهاش هم شناختن دشمن است. شناخت استراتژیها، تکنیکها و تاکتیکهای دشمن؛ شناخت ابزارهایی که دشمن در اختیار دارد. بسیج در حال ورود و رسیدن به یک سطح نخبگی است تا فضاهایی که دشمن خیلی امید بسته بود را در اختیار خود دربیاورد. بسیج با توسعه حلقههای ارتباط اجتماعی مانع تسلط دشمن میشود و البته استراتژی گسترش، توسعه و نفوذ در سطوح و لایههای اجتماعی را طراحی کرده است. این یک کار بسیار سنگین و یک رسالت بسیار قوی و نیرومند است، اما پیامد و بازتابهای بسیار خوبی خواهد داشت.
آیا در این زمینه مدل یا الگویی طراحی شده است؟ امروز مدلی که بسیج برای خودش طراحی کرده، حضور در تمامی عرصههاست، بنابراین از یک نهاد تک کارکردی، تکبعدی و تکعرصهای به یک نهاد همهعرصهای تبدیل شده است و با حضور و پیشتاز بودن در همه صحنههای پیشرفت و تعالی ملی و انقلابی میتواند تحقق تفکرات، آرمانها و اهداف عالیه که جوشیده از حکمت رهبری است را به میدان فعالیت اجتماعی منتقل کند، یعنی هم اندیشههای ولایت را بسط تئوریک و نظری بدهد، هم آنها را به مصداق عملیاتی تبدیل کند. بسیج نه فقط انبساط دهنده تئوریک آرمانهای انقلابی است بلکه مصداقساز است، یعنی مفهوم را به مصداق تبدیل میکند، نشان میدهد که میشود فراتر از فضای تصور و برتر از مقیاسهای تصور عادی ما حرکت کرد و بنبست را شکسته، وارد فضاهایی شد که روزی آرزو و رؤیا تلقی میشد.
به نظر شما اقـــبال بـه روزنــامـه «جوان» چگونه است؟ روزنامه «جوان» توزیع خیلی خوبی در سراسر کشور دارد.
در نظرسنجیها 50، 60 درصد از شرکتکنندگان گفتهاند، آگاهی و دانش سیاسی خود را از روزنامه «جوان» دریافت کردهاند. بعد از انتخابات هم که محتوا و شکل هنری آن تغییرات محسوسی داشته است و خوشبختانه اقبال به روزنامه خیلی بیشتر شده است. روزنامه جوان اسم قشنگی دارد و متناسب با اسمش باید آن فضای روحی و بانشاط معنوی را که جوانان طالب آن هستند در حوزههای مختلف ایجاد کند. در آگاهی دادن سیاسی، روزنامه «جوان» خیلی میتواند نقش داشته باشد. مستندسازی حرفهایی که میزند و انتخاب موضوعات پرجاذبه خیلی میتواند مؤثر باشد و نشاندهنده یک وزانت و متانت در محیط سیاسی، اجتماعی باشد. علاوه بر این «جوان» ظاهر بسیار خوبی دارد.
ترکیب و محتوای آن را چگونه میبینید؟ رنگی است، ابعاد قشنگی دارد، اسم قشنگی دارد، بچههایی که در آن کار میکنند همه انقلابی، مذهبی و جوان هستند. تفکر انقلابی در آنجا جریان دارد. این خصوصیات بارز این روزنامه است و البته تجربیات حرفهای خیلی خوبی دارد. حداقل یک دهه از عمر و حیات آن میگذرد میتواند روزنامه مؤثری باشد که هست. انشاءالله با تلاشهایی که شما به خرج میدهید، بهتر هم خواهد شد.
علی شیرین- علیرضا محمدی- صادق حسنیمقدم
